Nám da là một trong bệnh lý khá phổ biến và chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ. Mặc dù không gây hại, những dạng sắc tố này có thể khiến bệnh nhân cảm thấy tự ti về màu da của mình. Vậy đâu là nguyên nhân gây nám da phổ biến ở phụ nữ và cách khắc phục tình trạng này như thế nào? Cùng md:ceuticals tìm hiểu trong bài viết sau.
1. Nám da là gì?
Để hiểu rõ về sự hình thành của các mảng nám, chúng ta cùng tìm hiểu một chút về melanin. Melanin hay còn gọi là hắc tố, được tạo nên bởi các tế bào melanocytes ở lớp đáy biểu bì. Melanin là nguyên nhân chính gây nên những rối loạn sắc tố da, tạo thành vết nám, tàn nhang, sạm da và đốm nâu.
Melanin giống như con dao hai lưỡi. Chúng bảo vệ cơ thể chống lại sự xâm nhập của tia cực tím cũng như các chất gây oxy hóa làn da, để tránh không làm tổn thương các tế bào da dẫn tới ung thư melanoma ác tính.Tuy nhiên, khi da sản sinh quá nhiều melanin sẽ tạo thành các đốm nâu mà người ta thường gọi là nám hoặc tàn nhang.
Nám da là một rối loạn sắc tố phổ biến, chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ, được đặc trưng bởi sự phát triển của các mảng tăng sắc tố màu nâu hoặc xám thường phân bố đối xứng ở các vùng khác nhau trên khuôn mặt (trung tâm, má, hàm dưới và trán). Nguyên nhân chính là do tiếp xúc với bức xạ tia cực tím, nhưng cũng có nhiều yếu tố khác liên quan, bao gồm các yếu tố nội tiết tố, khuynh hướng di truyền, mang thai, rối loạn hypofisiary, thuốc nhạy cảm với ánh sáng, một số loại mỹ phẩm, thiếu vitamin D, v.v.
2. Nguyên nhân phổ biến gây nám da
2.1 Ánh sáng mặt trời
Ánh nắng mặt trời là nguyên nhân hàng đầu gây nên các tác động tiêu cực cho cơ thể trong đó có nám da.
Khi ánh nắng mặt trời tiếp xúc trực tiếp với da sẽ dẫn đến sản sinh bất thường một lượng melanin. Đây là nguyên nhân khiến những đốm nám hình thành và ngày càng lan rộng. Bên cạnh đó, tia UV trong ánh nắng mặt trời còn phá hủy tế bào, làm vỡ cấu trúc dưới da gây ra hiện tượng da khô, lão hóa thậm chí là ung thư da.
2.2 Thay đổi nội tiết tố
Rối loạn nội tiết tố làm cho lượng sắc tố melanin trong cơ thể tăng nhanh gây ra hiện tượng nám da. Đây là câu trả lời cho việc khoảng từ 50-70% phụ nữ mang thai bị nám.
Những giai đoạn như mang thai, kinh nguyệt thất thường, tiền mãn kinh… làm ảnh hưởng lớn đến việc sản sinh nội tiết tố estrogen của cơ thể. Estrogen là hormone góp phần tạo nên vẻ đẹp nữ tính, mềm mại ở người phụ nữ. Nếu nồng độ này quá cao hoặc quá thấp, đều có nguy cơ bị rối loạn nội tiết tố. Tình trạng này về lâu dài sẽ gây ra nám da. Nguyên nhân do rối loạn nội tiết tố đã làm xáo trộn quá trình kiểm soát hormone MSH. Đây là loại hormone kích thích quá trình sản sinh hắc tố melanin quá mức, tạo ra các vết nám, sạm trên da.
2.3 Tăng sắc tố sau viêm (PIH)
Đây là tình trạng da sản sinh melanin quá mức do phản ứng viêm xuất hiện sau khi điều trị các bệnh về da hoặc các tác động kích thích ngoại sinh, thủ thuật da. Về lâu dài, vấn đề tăng sắc tố sau viêm có thể lan rộng với biểu hiện giống như nám da. Lúc này, bạn cần tiến hành thăm khám để có hướng xử lý kịp thời, tránh để tình trạng nám nghiêm trọng, khó khắc phục.
2.4 Di truyền
Nếu trong gia đình bạn có người bị nám thì nguy cơ bạn gặp tình trạng này là rất cao. Theo nhiều nghiên cứu, có từ 33-50% người bị nám là do di truyền. Ngoài ra, người có làn da sẫm màu thường dễ bị nám hơn người có da trắng.
2.5 Một số nguyên nhân khác
Ngoài những nguyên nhân trên còn có nhiều yếu tố khác gây nám da như sử dụng mỹ phẩm không đúng cách, chất lượng kém, chế độ sinh hoạt không khoa học hợp lý,..
3. Làm thế nào để điều trị và ngăn ngừa nám hiệu quả
Điều trị chuyên khoa
Hydroquinone: viết tắt là HQ hay còn có tên gọi khác đó là dihydroxybenzene. Hydroquinone được biết đến là hoạt chất giúp làm sáng da, điều chỉnh các triệu chứng tăng sắc tố sau viêm. Nói cụ thể hơn, thành phần Hydroquinone có hiệu quả làm giảm sắc tố bằng cách ức chế enzyme tyrosinase và do tính chất gây độc tế bào đối với tế bào melanin. Thoa Hydroquinone lên da ở dạng kem, lotion, gel hoặc chất lỏng sẽ làm sáng da.
Tretinoin và Corticosteroid:Để tăng cường và đẩy nhanh tác dụng của hydroquinone, các bác sĩ da liễu có thể kê đơn bổ sung với Tretinoin. Corticosteroid và tretinoin có dưới dạng kem, nước thơm hoặc gel. Cả corticosteroid và tretinoin đều có thể giúp làm sáng màu các mảng nám
Tretinoin được xem là một dạng retinoid mạnh nhất. Được chiết xuất từ vitamin A. So với retinol thì tretinoin lại mạnh hơn gấp 20 lần. Do hoạt tính cực mạnh nên điều khuyên là dùng dưới sự chỉ dẫn của chuyên da cũng như bác sĩ da liễu. Tránh các tình trạng gây kích ứng mạnh sẽ mang lại hiệu quả xấu cho làn da.
Thay da hóa học: Bằng cách sử dụng các chất hóa học mang tính ăn mòn nhẹ để loại bỏ các lớp da trên cùng khỏi khuôn mặt, lột da sẽ giúp mang lại màu da đồng đều hơn.
Mài da vi điểm: Điều trị mài da vi điểm thường xuyên có thể giúp giảm sự xuất hiện của nám da, vì quy trình này vừa giúp loại bỏ các tế bào da đã bị tác động làm tăng sắc tố và vừa giúp tăng sự thay đổi tế bào.
Điều trị bằng laser: Điều trị nám da bằng laser là phương pháp phổ biến hiện nay. Liệu pháp điều trị sử dụng tia laser với bước sóng phù hợp để tác động vào da ở mức độ khác nhau. Sự tác động này nhằm phá hủy trực tiếp các hắc sắc tố melanin nhằm loại bỏ các vết nám da hiệu quả. Tia laser phát ra sẽ phá hủy các hạt sắc tố thành những hạt li ti. Sau đó cơ thể sẽ đào thải từ từ ra ngoài theo cơ chế tự nhiên mà rất hạn chế để lại tổn thương trên bề mặt da.
Điều trị và phòng ngừa nám tại nhà
Kiểm soát tình trạng da này là đi từ việc hiểu rõ các nguyên nhân gây nám da có thể điều chỉnh nêu trên, ví dụ như giảm căng thẳng, tránh dùng thuốc ngừa thai hay các thuốc gây kích ứng da cũng như làm xét nghiệm tầm soát chức năng tuyến giáp.
Để phòng và khắc phục nám do lão hóa cần ngăn chặn tiến trình lão hóa da từ sâu bên trong làn da bằng cách ức chế các enzyme sản sinh ra melanin và ngăn sự phát triển của các gốc tự do – kẻ phá hoại các liên kết collagen của cấu trúc da.
Một chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ góp phần ngăn chặn sự hình thành và phát triển của các đốm sạm màu. Bạn nên ăn nhiều rau quả chứa vitamin A, E, C, uống nhiều nước. Đặc biệt là đậu nành chứa nhiều estrogen thực vật giúp bổ sung và cân bằng nội tiết tố. Nên bổ sung cá trong bữa ăn hằng ngày, nhất là các loại cá biển giàu Omega-3, Omega-6 như cá hồi, cá thu…
Một trong những cách tốt nhất để điều trị và ngăn ngừa nám da là chống nắng đúng cách. Vì tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể gây ra tình trạng da tăng sắc tố, cần phải thoa kem chống nắng mỗi ngày, cho dù trời nắng hay trời u ám. Luôn chọn kem chống nắng có khả năng bảo vệ phổ rộng và nhớ thoa lại ít nhất hai giờ một lần.
Nám da thông thường hay nám da nội tiết, tuy không có hại cho sức khỏe, không gây nguy cơ đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ khuôn mặt, tạo cảm giác tự ti cho người bị. Nám không quá khó điều trị nếu như lựa chọn đúng phương pháp điều trị và biết chăm sóc bảo vệ da đúng cách. Bài viết trên, md:ceuticals mong rằng sẽ mang đến cho bạn nhiều kiến thức bổ ích. Đồng thời cho bạn cái nhìn tổng quát hơn về top những cách trị nám tốt nhất hiện nay. Giúp bạn dễ dàng lựa chọn được cho bản thân phương pháp điều trị tốt nhất.
Tìm hiểu thêm các dòng sản phẩm điều trị nám an toàn và hiệt quả của md:ceuticals tại đây: https://onetechmedical.com/